Het is herfst, tijd voor herfstbok!

Als de blaadjes van de bomen vallen, vullen de schappen zich met herfstbok. De herfst is opgedragen aan de herfstbok. Zeker in Nederland hebben we hiermee een lange en smakelijke geschiedenis en traditie; robijnrode tot donkerbruine bieren met een bitterzoet karakter die de wind, regen en steeds vroeger invallende schemering doen vergeten.

Alleen al vanwege de steeds gevarieerdere smaken verlangen wij naar de herfst. Bierbrouwers werken ieder jaar hard om de lekkerste herfstbok te presenteren. Waarom zijn deze bieren juist van oktober tot februari beschikbaar?

De oorsprong van herfstbok

Apart genoeg is bokbier, ook vaak geschreven als bockbier, van oorsprong een lentebier. Populair in Beieren, maar in het lokale dialect werd de plaatsnaam Einbeck anders uitgesproken en later nog verbasterd. In de Duitse plaats brengt de lokale brouwerij nog elk jaar het ‘Mai-Ur-Bock’ uit. De naam zegt het al; het oorspronkelijke bokbier dat wordt gebrouwen voor de maand mei.

Ondergisting

Een recept voor mislukking is ’s Zomers brouwen in vroeger dagen. Sterker nog; in veel landen was het verboden om te brouwen tussen Sint-Joris (24 april) en Sint-Michiel (24 september). Bier dat ’s zomers werd gebrouwd ging al snel in smaak achteruit. In het voorjaar, bij lagere temperaturen, brouwde men een steviger bier om de zomer mee door te komen.
Toen men eenmaal de ondergisting had ontdekt, en het op die manier gebrouwen ‘bokbier’ naar Nederland kwam, betekende het einde van het oorspronkelijke type. Vanaf eind 19e eeuw is in Nederland het herfstbier onlosmakelijk verbonden met herfstbok (of herfstbock, dat mag ook).

Kenmerken van een herfstbok

De vaderlandse biertraditie heeft van herfstbok een bier gemaakt dat duidelijk donker van kleur is. Die kleur krijgt het bier van de gebruikte graanmix, ofwel de mout: deze is op relatief hoge temperatuur gedroogd. Een effect daarvan is dat de gevormde suikers lichtjes gaan karamelliseren en de korrels in kwestie licht geroosterd worden, tot zelfs getoast aan toe. Naast een kleureffect, heeft het mout ook een geur- en zelfs smaakeffect; zo proeft u meestal duidelijk de karamel in de herfstbok. Dit wordt nog versterkt doordat brouwers er vaak voor kiezen niet alle suiker te laten vergisten. Deze restsuikers zorgen voor een extra volle, rijke en stevig-zoete smaak. De kleur is vrijwel altijd robijnrood tot donker en het alcoholpercentage ligt tussen de 5 en 7%.

Het brouwproces

Bokbier is een van oorsprong ondergistend seizoenbier met een relatief hoog alcoholpercentage. Het begint bij 6% en loopt op tot wel 9%. Bokbier onderscheidt zich van een pilsje door het gebruik van twee keer zoveel mout. Dit levert in het brouwproces meer suikers op. Zo krijgt u een steviger bier. Daarnaast is de mout in bokbier op een hele hoge temperatuur gedroogd. Dit zorgt ervoor dat een deel van de mout gaat karamelliseren met als resultaat die karakteristieke zoete karamelsmaak van bokbier. De enige echte eis die in Nederland aan bokbier wordt gesteld, is dat het een stamwortgehalte van minimaal 15,5 Plato heeft. Het stamwortgehalte geeft de dichtheid van het bier aan en zegt daarmee iets over hoe zwaar het bier is. Hoe hoger het stamwortgehalte, des te zwaarder het bier.
Brouwers denken ieder jaar creatief na bij het maken van hun herfstbok. Met aanpassingen in het brouwproces en het toevoegen van smaken wil iedereen zich onderscheiden.

Heeft u al herfstbok opgenomen in uw assortiment?
Kent u onze formule al en hoe wij kunnen helpen bij het bepalen van het Uw Slijter-assortiment? Wij bekijken uw huidige assortiment, behoefte in de regio en de toegevoegde waarde van producten die u als ondernemer marge opleveren.